- հայ
- |
- eng
- |
- կայքի քարտեզ
- |
- որոնում
- |
ՀՀ 2023-2025 թթ. պետական միջնաժամկետ ծախսերի ծրագիրը Հայաստանի տնտեսության աճի մոդելը պայմանավորում է միջազգային մրցունակության աճով՝ որդեգրելով գիտելիքահենք և նորարարական տնտեսություն ձևավորելու տեսլականը և գիտելիքն ու նորարարությունը հռչակելով տնտեսական զարգացման հիմնական շարժիչ ուժ: Աճի մոդելի՝ ընտրված այս ուղղությունն այնքան գրավիչ է, որ առաջին հայացքից պետք է խնդիրների մասին չխոսենք, այլ պարզապես ավելացնենք մեր ջանքերը և դրանք ուղղենք բարձր տեխնոլոգիաների զարգացմանն ու դառնանք մրցունակ, արագ աճող երկիր։ Այնուամենայնիվ, հեռանկարային կայուն տնտեսական աճ ունենալու համար, անկախ ամեն ինչից, մեր հետևյալ մոտեցումները պարտավոր ենք վերանայել.
• սուբսիդավորումից դեպի մրցակցություն։
ավելին >>Դրամի կտրուկ արժևորումը ռիսկ է, որն արտահանողները չէին պլանավորել։ Ընդհանրապես կտրուկ տատանումները դժվար է կանխատեսել, իսկ նման դեպքերում կարևորվում են օպերատիվ մակարդակում ցուցանիշները դիտարկել կարողանալը, իրավիճակը գնահատելը, դրան ադեկվատ արձագանքելը։ Միշտ չէ, որ դրամավարկային և հարկաբյուջետային քաղաքականությունները նպաստում են միմյանց. նրանց և՛ արձագանքման ձևերն են տարբեր, և՛ ազդեցության հորիզոնն է տարբեր, և՛ տնտեսական ցիկլերի ժամանակ կարող են տարբեր՝ փոխադարձ չեզոքացնող կամ փոխլրացնող բնույթ ունենալ, երբ մեկը զսպող քաղաքականություն է վարում, մյուսն՝ ընդլայնող։ Հենց այդ ժամանակ է, որ հարկաբյուջետային և դրամավարկային քաղաքականությունների ներդաշնակեցումը դառնում է կարևոր, և այսօր էլ դա արդիական է ու կարող է դառնալ փրկօղակ։ Սակայն կարևորագույն հարցը մնում է նույնը՝ ի՞նչ ցուցանիշների նայել և ինչպե՞ս գնահատել։ Փորձենք կատարել այդ վարժությունը՝ պնդելով, որ այս պահին հարկաբյուջետային քաղաքականությունը հրատապորեն պետք է զսպող դառնա, երբ բյուջեն ավելցուկային է պահվում՝ չծախսելու հստակ հանձնառությամբ, և այդ հավելյալ զսպված գումարների չափով ԿԲ-ն կարգավորիչ քայլեր է իրականացնում շուկայում՝ առանց լրացուցիչ գնային ճնշումների։
ավելին >>Հայաստանում արտարժույթի հրավառություն է: Ավելին, Ռուսաստանից Հայաստան տեղափոխված բնակչության կենցաղային և տնտեսական գործունեությամբ պայմանավորված՝ ներկայում տեղի է ունենում ոչ միայն արտարժույթի էական ներհոսք՝ արժևորելով դրամը, այլև ներքին պահանջարկի էական աճ: Այս գործոնների ազդեցությունը մեր բոլորի կյանքում շատ տեսանելի է: Մինչդեռ ցայսօր մենք չունենք մի այնպիսի նորմ, որը, հարկ եղած դեպքում, կսկսի գործել որպես կայունացնող գործոն՝ ապագա առավել վտանգավոր ռիսկերը մեղմելու բուֆեր ստեղծելու համար։
ավելին >>«Ամեն ինչ թանկացել է, օրը 5000 դրամով աշխատելու իմաստը ո՞րն է»։ «Այս աշխատավարձով էլ չի լինում ապրել, բարձրացրե՛ք մեր աշխատավարձը»։ «Ամբողջ օրը չարչարվեմ նույն բանը ստանա՞մ, երբ շաքարավազի գինը եսիմ ինչքան է դարձել արդեն»։ «Ավելի լավ է ես գնամ «յանդեքս» քշեմ, քան այդ գումարով ամբողջ օրը արևի տակ մեջքս ջարդեմ»։
ավելին >>Հայաստանի տնտեսությունն ավելի քան մեկ ու կես տարի սառեցված՝ ոչ բնականոն վիճակում է եղել։ Հետևաբար ներկա փուլը մեծապես իր վրա կրում է մարդկանց ու կազմակերպությունների հետաձգված ծրագրերի կուտակային ազդեցությունները։
Միևնույն ժամանակ Հայաստանի տնտեսությունն արտաքին հատվածից է ներկայում կրում գնաճային ազդեցություն, քանի որ մեր գործընկեր երկրներում գնաճն ընթանում է նախկին կանխատեսումների համեմատ ավելի բարձր հունով։ Հետևաբար թե՛ արտաքին հատվածից և թե՛ ներքին տնտեսությունից շարունակում են պահպանվել հիմնականում գնաճային ազդեցությունները, ինչի հետևաքով գնաճը Հայաստանում գտնվում է ծրագրայինից բարձր մակարդակում:
ավելին >>2024թ. հունվարի 30-ին Վայք խոշորացված համայնքի մի շարք բնակավայրերի ավելի քան 90 բնակիչներ քննարկեցին Վայք խոշորացված համայնքի, մասնավորապես, երիտասարդների կարիքներից բխող զարգացման հինգ ծրագիր, որոնք ՄԶՄԿ-ն մշակել էր Վայքի համայնքապետարանի, Վայքի «Solution HUB» ՀԿ-ի և կազմակերպության շահառու երիտասարդների հետ սերտ համագործակցությամբ։ Քննարկման արդյունքներն ամփոփված են սույն զեկույցում (հասանելի է միայն հայերեն)։
ավելին >>Մարդկային զարգացման միջազգային կենտրոնը (ՄԶՄԿ) «Հայաստանի քաղաքացիական կրթություն և մասնակցություն» ծրագրի շրջանակներում մշակել է համայնքային որոշումների կայացման գործընթացներում երիտասարդների մասնակցության մշտադիտարկման համակարգ։ Մշտադիտարկման համակարգը հնարավորություն է տալիս մարզային համայնքներում երիտասարդների առցանց հարցման միջոցով պարզել որոշումների կայացմանը մասնակցության հնարավորությունների վերաբերյալ երիտասարդների իրազեկվածությունը, մասնակցության մակարդակը և դրսևորումները, մասնակցության հնարավորություններով և արդյունքներով երիտասարդների բավարարվածությունը։
ավելին >>
«Քաղաքացիական կրթություն և մասնակցություն» ծրագիր
ԵՐԻՏԱՍԱՐԴԱԿԱՆ ԷՔՍՊՈ «Երիտասարդ, ակտիվ, լսելի» Նոյեմբերի 24-26, 2023, Երևան, Անի Պլազա Հյուրանոց
|
|
«Քաղաքացիական կրթություն և մասնակցություն» ծրագիրն իրականացնում է «Փրոջեքթ Հարմոնի Հայաստան» ՀԿ գլխավորած կոնսորցիումը, որի անդամներն են Մարդկային զարգացման միջազգային կենտրոնը (ՄԶՄԿ), Ժողովրդավարական կրթության հայկական կենտրոն-Սիվիտասը, Կրթական տեխնոլոգիաների ազգային կենտրոնը։ Ծրագիրը հնարավոր է դարձել ամերիկյան ժողովրդի աջակցությամբ՝ ԱՄՆ ՄԶԳ միջոցով: Ծրագրի մասին առավել մանրամասն կարելի է տեղեկանալ և նորություններին հետևել ծրագրի ֆեյսբուքյան էջում: |
2024թ. հունվարի 30-ին Վայք խոշորացված համայնքի մի շարք բնակավայրերի ավելի քան 90 բնակիչներ քննարկեցին Վայք խոշորացված համայնքի, մասնավորապես, երիտասարդների կարիքներից բխող զարգացման հինգ ծրագիր, որոնք ՄԶՄԿ-ն մշակել էր Վայքի համայնքապետարանի, Վայքի «Solution HUB» ՀԿ-ի և կազմակերպության շահառու երիտասարդների հետ սերտ համագործակցությամբ։ Քննարկման արդյունքներն ամփոփված են սույն զեկույցում (հասանելի է միայն հայերեն)։