­Ֆի­նան­սա­կան ան­մատ­չե­լիութ­յամբ պայ­մա­նա­վոր­ված՝ բու­ժօգ­նութ­յան չդի­մե­լու ցու­ցա­նի­շը ­Հա­յաս­տա­նում 2016թ. կազ­մել է 17.2%։ Բժշ­կա­կան օգ­նութ­յան դի­մե­լու անհ­րա­ժեշ­տութ­յան գի­տակց­ման դեպ­քում բժշկի չդի­մած ան­ձանց քա­նա­կը վեր­ջին 7 տա­րում ա­ճել է գրե­թե եր­կու ան­գամ. ե­թե 2009թ. չդի­մե­լիութ­յան ցու­ցա­նի­շը կազ­մել է 19.2%, ա­պա 2012թ.՝ 35.2%, իսկ 2016թ.՝ 36.8%:

Տարիները մարդկանց հիշողությունից բնականորեն կջնջեն, թե որ կառավարությունը որ տարում ինչքան բյուջե է հավաքել կամ աշխատավարձ տվել։ Անգամ չի հիշվի, թե որքան տնտեսական աճ է արձանագրվել կամ ինչ-որ սակագին փոխվել: Մարդիկ միայն կհիշեն, թե որ կառավարությունը ինչ ինստիտուցիոնալ համակարգ է ներդրել, որը մարդկանց կյանքի որակն է փոխել: Այս տեսանկյունից, օրինակ, բոլորը միշտ կհիշեն, թե որ կառավարությունն է ԱՊՊԱ ներդրել:

Որպես հիմնարար ինստիտուցիոնալ բարեփոխում այսօր սեղանին առկաներից ամենահասունացածը, վերջնամշակվածն ու իրականացման համար պատրաստը պարտադիր կուտակային կենսաթոշակային համակարգի ներդրումն է: Այս տեսանկյունից ներկայի ինտրիգն այն է, թե մարդկանց ապագա հիշողություններում ո՞ր կառավարությունները կմնան որպես կենսական նշանակության այս համակարգը մինչև վերջ ներդնել չկարողացածներ, և ո՞ր կառավարությանն այն հաջողվեց, քանզի, միևնույն է, չներդնելու այլընտրանք կարծես չկա: Նշված համատեքստում գործող կառավարությունն, անշուշտ, շահեկան վիճակում է:

Մարդ­կա­յին կյան­քը արժ­ևո­րե­լու և­ ի­մաս­տա­վո­րե­լու գոր­ծում կրո­նա­կան կազ­մա­կեր­պութ­յուն­նե­րը ռազ­մա­վա­րա­կան դե­րա­կա­տա­րում ու­նեն, որն ա­ռա­վել կար­ևոր­վում է ըն­տա­նի­քի, ծնե­լիութ­յան, ա­ռող­ջութ­յան, բռնութ­յան և ­հա­մայն­քա­յին խնդիր­նե­րի հա­մա­տեքս­տում, ինչ­պես նաև բնակ­չութ­յան և ­զար­գաց­ման ժա­մա­նա­կա­կից մար­տահ­րա­վեր­նե­րին ըն­դա­ռաջ: Պտ­ղի սե­ռի խտրա­կան ընտ­րութ­յան մար­տահ­րա­վե­րին հա­ջո­ղութ­յամբ դի­մա­կա­յե­լու ե­րաշ­խիք­նե­րից կար­ևո­րա­գույ­նը հա­մայն­քում հան­րա­յին կար­ծիք ձևա­վո­րող ա­ռաջ­նորդ­նե­րի, այդ թվում կրո­նա­կան կազ­մա­կեր­պութ­յուն­նե­րի, ռազ­մա­վա­րա­կան հա­մա­գոր­ծակ­ցութ­յունն է: ­Փոխ­կա­պակց­վա­ծութ­յան ներ­կա պայ­ման­նե­րում հրա­մա­յա­կան է դառ­նում կրո­նա­կան և ­քա­ղա­քա­ցիա­կան հա­սա­րա­կութ­յան կազ­մա­կեր­պութ­յուն­նե­րի (ՔՀԿ), կա­ռա­վա­րութ­յան և ­զար­գաց­ման մի­ջազ­գա­յին գոր­ծըն­կեր­նե­րի ջան­քե­րի հա­մա­տե­ղու­մը: ­Սո­ցիա­լա­կան ցան­կա­լի փո­փո­խութ­յուն­նե­րի հաս­նե­լու հա­մար նրանք պետք է ձգտեն փոխ­գոր­ծակ­ցել, և ­միայն հա­մա­տեղ ջան­քե­րի արդ­յուն­քում հնա­րա­վոր կլի­նի հա­յաս­տան­յան հա­սա­րա­կութ­յու­նում, հա­մայնք­նե­րում և­ ըն­տա­նիք­նե­րում գեն­դե­րա­յին հա­վա­սա­րակշ­ռութ­յուն ա­պա­հո­վել վե­րար­տադ­րո­ղա­կան ո­րո­շում­ներ կա­յաց­նե­լիս: Ն­ման հա­մա­գոր­ծակ­ցութ­յուն կա­րող է ձևա­վոր­վել այն ար­ժեք­նե­րի, ա­վան­դույթ­նե­րի ու հա­վա­տամ­քի հի­ման վրա, ո­րոնք ըն­կած են նաև մի շարք հիմ­նա­րար ի­րա­վունք­նե­րի հիմ­քում: Այն կա­րող է խարսխ­վել նաև մար­դու ար­ժա­նա­պատ­վութ­յան և ­մար­դու ի­րա­վունք­նե­րի հա­մընդ­հա­նուր տես­լա­կա­նի վրա: ­Կա­նանց նկատ­մամբ բռնութ­յու­նը, նե­րառ­յալ դրա վա­տա­գույն դրսևո­րու­մը՝ աղ­ջիկ ե­րե­խա­յի ման­կաս­պա­նութ­յու­նը, մար­դու ար­ժա­նա­պատ­վութ­յան, հետ­ևա­բար մար­դու ի­րա­վունք­նե­րի խախ­տում է:

Սույն համառոտագրի նպատակն է եղել վերլուծել մշտադիտարկված էլեկտրոնային լրատվամիջոցների նյութերը, որոնք լուսաբանել են պտղի սեռի խտրական ընտրության թեման, և ընդհանուր առմամբ կանանց և աղջիկների արժևորմանը վերաբերող հոդվածները: Մանրակրկիտ ուսումնասիրվել է էլեկտրոնային լրատվամիջոցների նյութերի բովանդակությունը՝ կանանց կամ տղամարդկանց վերաբերյալ ոչ ճշմարտացի, խեղաթյուրված կամ կանխակալ պնդումները կամ հաղորդումները բացահայտելու համար: Կատարվել է այս բոլոր հարցերի առանձին-առանձին վերլուծություն, չափագրում, ինչպես նաև առանձնացում, ինչը թույլ է տվել վերլուծել լրատվամիջոցի կողմից դիտավորությամբ կամ առանց դիտավորության կարծրատիպային լուսաբանման մակարդակը, որը հանգեցրել է հասարակության մեջ շրջանառվող կանխակալ մտքերի ազատ ներթափանցմանը ներս՝ վերահաստատելով առկա իրավիճակը:

Երեխայի սեռի ընտրության դեմ սկզբունքային փաստարկները բազմաթիվ են։ Դրանք շեշտում են առանց բժշկական ցուցման երեխայի սեռի ընտրության հետևանքների վտանգավորությունը հասարակության, հակասականությունն՝ անհատների և ոչ միանշանակությունը` ծառայություն մատուցողների մասնագիտական էթիկայի համար։ Երևույթի հետևանքները ներառում են զավակներին, ինչպես նաև կանանց ու տղամարդկանց պատճառվող վնասները, ոչբժշկական նպատակներով բժշկական միջոցների անհարկի օգտագործումը, խտրականության և սոցիալական անարդարության խորացումը։