- հայ
- |
- eng
- |
- կայքի քարտեզ
- |
- որոնում
- |
Մեր ապագան մենք ենք կերտում։ Կորոնավիրուսով կամ ցանկացած այլ իրադարձությամբ պայմանավորված տնտեսական ցնցումներից պաշտպանվելիս նույնպես ապագան մենք ենք կերտում։ Ամեն ինչ մեր ձեռքերում է։
Հայաստանն անցել է 2008-09թթ. ճգնաժամով, 2014-15թթ․ ճգնաժամով, և հիմա էլ նոր ցնցում է, որին պետք է արձագանքենք։ Արձագանքման ֆինանսա-տնտեսական բանաձևը նույնն է՝ ապագայի հաշվին լուծել այսօրվա խնդիրը։ Արդեն իսկ հայտարարվել է սոցիալական ու տնտեսության պետական աջակցության մասին, սակայն ո՞րն է լինելու դրա աղբյուրը, և ու՞մ ուսերին ենք դնելու ապագայի բեռը։
Տնտեսությունը կանգ է առել՝ հատկապես այն ոլորտները, որոնք մարդկային շփումների հետ են առնչվում, մարդկանց տեղափոխման հետ են կապված՝ ծառայություններ, տրանսպորտ, տուրիզմ։ Այսպիսի ճգնաժամը հարվածի երկու ուղի ունի՝ երկուսն էլ միաժամանակ։ Մի կողմից նվազում է պահանջարկը՝ ոլորտները կանգ են առնում, չկա շրջանառություն, մյուս կողմից դադարեցվում են ներդրումային ծրագրերը։ Ու սա շղթայաձև սկսում է հարվածել փոխկապակցված ոլորտներին՝ պարտք վերցրած բիզնեսներն այն վերադարձնելու վտանգի առաջ են կանգնում, աշխատատեղեր են կրճատվում, դա էլ իր հերթին հանգեցնում է պահանջարկի ավելի կրճատման։ Համընդհանուր պահանաջարկն ու առաջարկն ընկնում են։ Արդեն իսկ հայտարարված վարկային արձակուրդը որոշակիորեն կմեղմի նկարագրած բացասական շղթան։
2008թ․ ճգնաժամից քաղված դասեր
Այս ճգնաժամից քաղված դասը մեկն է՝ դաս այդպես էլ չքաղեցինք։ Իհարկե, այսօրվա ճգնաժամն իր բովանդակությամբ տարբերվում է նախկինից. դրամը գերարժևորված չի, պահուստները մեծ են, ֆինանսական կայունություն կա, խուճապ չկա։ Բոլորը հասկանում են, որ անհրաժեշտ է, որպեսզի տնտեսություն լիկվիդայնություն մտնի՝ փողը պետք է աշխատի։ Սակայն ինչպե՞ս։ 2008 թվականին Ռուսաստանից վերցրած 500 միլիոն դոլար վարկը կոչված էր հենց լիկվիդայնություն ներարկելուն՝ հիմնականում ինվեստիոցիոն տեսքով, սակայն այդպես էլ անհայտ մնաց դրա արդյունավետությունը։ Բեռը տեխափոխեցինք ապագա։ Ապագայի հաշվին լուծեցինք պահի հարցը։ Արդյո՞ք նույնն ենք կրկնելու, ո՞րն է լինելու տնտեսության աջակցման միջոցների աղբյուրը։ Հակիրճ՝ չքաղված դասերի մասին.
Լուծումներ շատ կան։ Ժամանակն է սուղ։ Սակայն կարևոր է, որ լուծումները, կարճաժամկետ քայլերը լինեն ռազմավարական զարգացման ուղու վրա։ Կարելի է այս պահին ստեղծել ներդրումային հիմնադրամ, կարելի է պարտադիր պայման դնել ներդրումներ ստացողների կողմից իրենց բաժնեմասերի մի մասը հիմնադրամին հանձնելը, իսկ ճգնաժամից հետո դրանք շուկա մտցնելը։ Եթե այսօր ժամանակ չկա կորպորատիվ կառավարման անցնելու, ապա կարելի է դա նախապայմանի, բանակցային համաձայնության կամ այլ կերպ ամրագրել՝ հետագայի համար։ Այո, «հայտնի արտադրամասը, որտեղ կորոնավիրուս կա» պետք է դառնա կորպորացիա, եթե ակնկալում է աջակցություն։ Սակայն, ինչպես ձեռնարկությունների, այնպես էլ անհատների դեպքում նշված լուծումները, ներքին պարտքային շուկայում մասնակցելու պահանջարկի աճը, ճգնաժամը հաղթահարելու միասնական ջանքերը պետք է ամրագրվեն փոխադարձ համաձայնությամբ, սա այն պահն է, որ գիտակցումն ավելի կարևոր է, քան պարտադրումը։ Աջակցության փաթեթով ամրագրված պարտադրանքը պետք է լինի վարքագիծ ու վերաբերմունք փոխելու գիտակցված համաձայնության ընդամենը ձևական ամրագրումը։
Իսկ ներդրումային հիմնադրամի հետագա ճակատագիրն էլ կարող է յուրօրինակ լինել. երբ ճգնաժամը հաղթահարվի, շուկան կայանա և բաժնետոմսերից հիմնադրամն ազատվի՝ վաճառելով դրանք շուկայում, այն կարող է դառնալ առողջապահության ապահովագրության ապագա համակարգի սկզբնական կապիտալի ապահովողը։ Ի վերջո, հենց այս օրերին մարդիկ գիտակցեցին առողջապահության համակարգի կարևորությունը։ Եվ սա կարող է լինել համընդհանուր համաձայնության կարևորագույն սկիզբ։
Համառոտագիրը մշակվել է 18.03.2020թ. կայացած «Կորոնավիրուսով պայմանավորված տնտեսական ճգնաժամի հաղթահարման ուղիները» խորագրով կլոր-սեղան քննարկման արդյունքում «Հայաստանի Հանրապետության դրամավարկային և ֆինանսական հատվածի արդյունավետ հաղորդակցության ուղիների զարգացմանն ուղղված» ծրագրի փորձագիտական խմբի կողմից։ Ծրագիրն իրականացնում է «ԱյՍիԷյչԴի. Մարդկային զարգացման միջազգային կենտրոն»-ը՝ «Տնտեսագիտական կրթության և հետազոտությունների աջակցման կենտրոն» հիմնադրամի ֆինանսական օժանդակությամբ։
2024թ. հունվարի 30-ին Վայք խոշորացված համայնքի մի շարք բնակավայրերի ավելի քան 90 բնակիչներ քննարկեցին Վայք խոշորացված համայնքի, մասնավորապես, երիտասարդների կարիքներից բխող զարգացման հինգ ծրագիր, որոնք ՄԶՄԿ-ն մշակել էր Վայքի համայնքապետարանի, Վայքի «Solution HUB» ՀԿ-ի և կազմակերպության շահառու երիտասարդների հետ սերտ համագործակցությամբ։ Քննարկման արդյունքներն ամփոփված են սույն զեկույցում (հասանելի է միայն հայերեն)։
ավելին >>Մարդկային զարգացման միջազգային կենտրոնը (ՄԶՄԿ) «Հայաստանի քաղաքացիական կրթություն և մասնակցություն» ծրագրի շրջանակներում մշակել է համայնքային որոշումների կայացման գործընթացներում երիտասարդների մասնակցության մշտադիտարկման համակարգ։ Մշտադիտարկման համակարգը հնարավորություն է տալիս մարզային համայնքներում երիտասարդների առցանց հարցման միջոցով պարզել որոշումների կայացմանը մասնակցության հնարավորությունների վերաբերյալ երիտասարդների իրազեկվածությունը, մասնակցության մակարդակը և դրսևորումները, մասնակցության հնարավորություններով և արդյունքներով երիտասարդների բավարարվածությունը։
ավելին >>
«Քաղաքացիական կրթություն և մասնակցություն» ծրագիր
ԵՐԻՏԱՍԱՐԴԱԿԱՆ ԷՔՍՊՈ «Երիտասարդ, ակտիվ, լսելի» Նոյեմբերի 24-26, 2023, Երևան, Անի Պլազա Հյուրանոց
|
|
«Քաղաքացիական կրթություն և մասնակցություն» ծրագիրն իրականացնում է «Փրոջեքթ Հարմոնի Հայաստան» ՀԿ գլխավորած կոնսորցիումը, որի անդամներն են Մարդկային զարգացման միջազգային կենտրոնը (ՄԶՄԿ), Ժողովրդավարական կրթության հայկական կենտրոն-Սիվիտասը, Կրթական տեխնոլոգիաների ազգային կենտրոնը։ Ծրագիրը հնարավոր է դարձել ամերիկյան ժողովրդի աջակցությամբ՝ ԱՄՆ ՄԶԳ միջոցով: Ծրագրի մասին առավել մանրամասն կարելի է տեղեկանալ և նորություններին հետևել ծրագրի ֆեյսբուքյան էջում: |
Այս զեկույցը ներկայացնում է ԱՄՆ Միջազգային զարգացման գործակալության (ԱՄՆ ՄԶԳ) կողմից ֆինանսավորվող «Քաղաքացիական կրթություն և մասնակցություն» ծրագրի շրջանակում 2024թ․ օգոստոսի 13-ին Գավառ խոշորացված համայնքում կազմակերպված համահամայնքային երիտասարդական քննարկման արդյունքները։
«Քաղաքացիական կրթություն և մասնակցություն» ծրագրի նպատակն է բարելավել Հայաստանում ֆորմալ և ոչ ֆորմալ քաղաքացիական կրթության որակը՝ խթանելու Հայաստանում երիտասարդների հանրային ներգրավվածությունը և ժողովրդավարական գործընթացները։ Ծրագիրը ֆինանսավորվում է ԱՄՆ ՄԶԳ կողմից և իրականացվում է «ՓԻ-ԷՅՉ Ինթերնեշնլ» կազմակերպության և իր ենթադրամաշնորհառուներ «Մարդկային զարգացման միջազգային կենտրոն» ՀԿ-ի, «Ժողովրդավարական կրթության հայկական կենտրոն-Սիվիտաս» ՀԿ-ի և «Կրթական տեխնոլոգիաների ազգային կենտրոն» ՊՈԱԿ-ի կողմից։
Այս զեկույցը ներկայացնում է ԱՄՆ Միջազգային զարգացման գործակալության (ԱՄՆ ՄԶԳ) կողմից ֆինանսավորվող «Քաղաքացիական կրթություն և մասնակցություն» ծրագրի շրջանակում 2024թ․ օգոստոսի 13-ին Գավառ խոշորացված համայնքում կազմակերպված համահամայնքային երիտասարդական քննարկման արդյունքները։
«Քաղաքացիական կրթություն և մասնակցություն» ծրագրի նպատակն է բարելավել Հայաստանում ֆորմալ և ոչ ֆորմալ քաղաքացիական կրթության որակը՝ խթանելու Հայաստանում երիտասարդների հանրային ներգրավվածությունը և ժողովրդավարական գործընթացները։ Ծրագիրը ֆինանսավորվում է ԱՄՆ ՄԶԳ կողմից և իրականացվում է «ՓԻ-ԷՅՉ Ինթերնեշնլ» կազմակերպության և իր ենթադրամաշնորհառուներ «Մարդկային զարգացման միջազգային կենտրոն» ՀԿ-ի, «Ժողովրդավարական կրթության հայկական կենտրոն-Սիվիտաս» ՀԿ-ի և «Կրթական տեխնոլոգիաների ազգային կենտրոն» ՊՈԱԿ-ի կողմից։